Wszystko zaczęło się od dwójki osób, które spotkały się po raz pierwszy w Troussures. Była to młoda studentka medycyny Martine Laffitte-Catta, praktykująca w tamtym czasie w paryskim szpitalu oraz krytyk filmowy Piotr Goursat.

Podczas weekendu 12 i 13 lutego 1972 roku, zorganizowanego przez księdza Caffarela w Troussures oboje przeżyli spotkanie z niezwykłym małżeństwem Xavier i Brigitte Le Pichon, którzy opowiedzieli im o spotkaniu z Katolicką Odnową charyzmatyczną i doświadczeniu wylania Ducha Świętego. Martine i Piotr poprosili podczas tego spotkania o wylanie Ducha Świętego. Po tym spotkaniu, spędzali coraz więcej czasu na wspólnej modlitwie. Razem zaczęli pomagać odkrywać modlitwę chrześcijanom żyjącym w świecie, zwłaszcza tym młodym.

W maju 1972 r. Piotr i Martine doszli do wniosku, że nie należy zatrzymywać tego czym żyją dla małego kręgu wtajemniczonych osób. Tak rozpoczęły się cotygodniowe spotkania. Na pierwszym z nich pojawiło się pięć osób: Piotr, Martine, Francis Kohn, Françou Malcor oraz Martine Buhrig. To zwykłe spotkanie modlitewne miało wyznaczyć prawdziwy początek Wspólnoty Emmanuel.

W grudniu 1972 roku miejsce, gdzie Piotr Goursat i Martine Catta prowadzili grupę modlitewna stało się zbyt małe. Pomyśleli, że jest to okazja, aby stworzyć dwie grupy. Jedna grupa byłaby miejscem pogłębiania wiary, a druga – przyjmowania nowych osób. Podział ten miał jednocześnie zachowywać tego samego ducha i jedność – konieczne było znalezienie nazwy.

Na początku marca 1973 roku, Françou i Genevieve, dwie dziewczyny z grupy modlitewnej rozmawiały ze sobą i Genevieve przywołała cytat z proroka Izajasza, którzy przeczytała wcześniej tego dnia: Pan sam da ci znak. Oto dziewica pocznie i porodzi Syna, któremu dadzą imię Emmanuel.

Françou zrozumiała nagle, że nazwą dla Wspólnoty miało być “Emmanuel”. Niedługo potem spotkała siostrę zakonną, która również przychodziła
do grupy modlitewnej i powiedziała do niej radośnie: “Znalazłam imię. To…” – “Emmanuel” powiedziała siostra zanim Françou zdążyła dokończyć.

Martine zareagowała mówiąc: “A! Już rozumiem dlaczego otwierając różne Biblie, zawsze natrafiałam na ten sam tekst: Dziewica pocznie i porodzi Syna i nazwą Go Emmanuel – był to cytat z księgi Izajasza, przywołany także na początku ewangelii św. Mateusza (Mt 1, 23). Piotr był głęboko poruszony słowami “nazwą Go imieniem Emmanuel, co znaczy BÓG z nami”. Mówił: “Emmanuel to Bóg, który zawsze jest przy nas, Bóg, który walczy przy naszym boku i który wyprzedza nas w tej walce”.

Kiedy imię Wspólnoty zostało ogłoszone, zostało przyjęte jednomyślnie i z radością. Zawierała się w nim cała łaska i całe przeznaczenie Wspólnoty. Od tego dnia, opieka Maryi nigdy nie opuściła Emmanuela.

Powoli wokół Piotra Goursat i Martine Laffitte, założycieli, uformowała się mała grupa osób, którzy chcieli czegoś więcej niż tylko grupy modlitewnej. W 1974 roku powstało na obrzeżach Paryża małe domostwo rezydencjalne (wspólnie mieszkające) składające się z trzech mężczyzn, w tym Piotra. To był początek “Bractwa Jezusowego”, które stanowi pewnego rodzaju serce Wspólnoty.

We wrześniu 1976 roku zostały zorganizowane trzytygodniowe rekolekcje (wieczorami i podczas weekendów), które zgromadziły około 40 osób. Prawie wszyscy z czasem rozpoczęli życie wspólnotowe, które już trwało. Pierwsze zaangażowania we Wspólnocie Emmanuel miały miejsce w 1977 roku. Życie wspólnotowe (z domostwami, weekendami, akompaniamentem) oraz fundamentalne łaski Wspólnoty (adoracja, współodczuwanie, ewangelizacja) zrodziły się w klimacie uwielbienia i miłości do Kościoła.

W tym samym czasie, Wspólnota Emmanuel odkryła Paray-le-Monial. Różnego rodzaju sesje były organizowane każdego lata. Piotr Goursat chciał, aby Paray stało się znowu dostępne dla wszystkich ludzi: prosta i bliska miłość wypływająca z otwartego serca Jezusa na Krzyżu. Ta wiadomość znajduje swoje miejsce w tradycji Paray oraz odnowy charyzmatycznej i wylania Ducha Świętego.

Modlitwa uwielbienia, Adoracja eucharystyczna oraz radosna i uczestnicząca liturgia po raz kolejny przyciągała do Paray tłumy i przyczyniała się do ożywienia ewangelizacji.

Poczynając od zaangażowań pierwszych 40 osób w 1976 roku Wspólnota rozwijała się bardzo szybko na terenie całej Francji oraz za granicą. W 1982 roku Wspólnota Emmanuel była obecna w 8 krajach i składała się z 1100 członków, a 6 lat później z 2500 osób. W momencie śmierci Piotra Goursat Wspólnota była już obecna na całym świecie. Obecnie we Wspólnocie jest ok. 7200 członków w 64 krajach (z czego około połowa we Francji).

Jedną z łask Wspólnoty zawsze była różnorodność jej członków pod względem wieku, pochodzenia społecznego i stanu życia. Wspólnota w szczególny sposób wzbudza powołania do kapłaństwa i życia konsekrowanego. Pierwszy ksiądz został wyświęcony w 1980 roku, w 2006 roku do Wspólnoty Emmanuel należało 180 księży oraz 100 seminarzystów. Dodatkowo 200 kobiet oraz mniejsza grupa braci wybrała życie w celibacie konsekrowanym.

“Emmanuel to ewangelizacja w radości” powiedział kiedyś kardynał Ratzinger. Wspólnota od samego początku dostała także łaskę komponowania pieśni, które prowadzą do uwielbienia i adoracji.

Kościół rozpoznał Wspólnotę początkowo na poziomie diecezjalnym (Nanterre 1980, Paryż 1982), a później uniwersalnym, w 1992 roku – jako Stowarzyszenie Wiernych. Powierzył Wspólnocie wiele misji, w szczególności prowadzenie parafii (obecnie około 30 na całym świecie).

Kościół rozpoznał Wspólnotę początkowo na poziomie diecezjalnym (Nanterre 1980, Paryż 1982), a później uniwersalnym, w 1992 roku – jako Stowarzyszenie Wiernych. Powierzył Wspólnocie wiele misji, w szczególności prowadzenie parafii (obecnie około 30 na całym świecie).

20 czerwca 2009 Wspólnota Emmanuel została uznana przez Stolicę Apostolską Publicznym Stowarzyszeniem Wiernych. Stolica Apostolska zatwierdziła jej statuty. Ten fakt potwierdził głębokie zakorzenienie Wspólnoty Emmanuel i jej wszystkich dzieł w Kościele katolickim.

Wspólnota jest w stałym kontakcie z Papieską Radą ds. Świeckich w Rzymie przed którą odpowiada w świetle prawa kanonicznego. Ta łączność z Kościołem Powszechnym jest bardzo ważna, ponieważ Wspólnota Emmanuel jest wspólnotą międzynarodową, której członkowie żyją na pięciu kontynentach. Statuty i związek ze Stolicą Apostolską gwarantują kościelny charakter i jedność Wspólnoty na całym świecie.

We Francji, kontakt z Episkopatem jest regularny i Wspólnota zaangażowana jest w wiele prac takich jak Apostolat Świeckich, Komitet Solidarności Narodowej i współpraca z grupami zaangażowanymi w Odnowie.

W każdej diecezji gdzie Wspólnota jest obecna lub angażuje się w znaczące dzieła, stara się pracować w zgodzie z istniejącymi strukturami. Lokalni odpowiedzialni spotykają się regularnie z biskupami aby omawiać kwestie związane z odpowiedzialnością za parafie czy inne aktywności i misje podejmowane przez Wspólnotę w danej diecezji.

Niektórzy z członków Wspólnoty oddali swoje życie za Chrystusa, a inni zmarli w opinii świętości. Wspólnota Emmanuel, razem z innymi ruchami i wspólnotami, przyczynia się do rozkwitu nowej chrześcijańskiej kultury.